مهارت های زندگی در قرآن و روایات(2)

قرآن می فرماید: « فَنَظَرَ فی النجوُم فقال انی سقیم فتو لوا عنه مدبرین ؛ (حضرت ابراهیم) به ستارگان نگاه کرد و گفت من ناخوشم ازاو روگردانده و دور شدند.» (1)

جریان از این قرار است که بت پرستان روز عیدشان به صحرا روند و هدایا و قربانی بر این بتها ببرند.

به ابراهیم گفتند تو هم با ما به صحرا می روی؟ بر طبق اعتقاد آنها که به ستاره نگاه کرده و پیش بینی می کردند. به ستارگان نگاه کرد و گفت: من ناخوشم همراه شما نمی توانم بیایم. ناخوشم یعنی چه؟

معنایش این نیست که من واقعاً مریضم و لو شنونده این مفهوم را برداشت کرد، ولی منظور حضرت ابراهیم ناخوش داشتن راه انتخابی آنها در بت پرستی و ترک توحید بود و ابراهیم دروغ نگفت.

این یکی از مهارت های مهم زندگی است که جوان و نوجوان اگر دید دوستانش یک پارتی یا مسافرتی دارند که بوی معصیت می دهد با جرعت «نه» بگوید و یالاقل بگوید من ناخوشم.

ضمن احترام به تعارفات شما، من نمی توانم همراه شما باشم. مگر در تاریخ نیست که حضرت ابوطالب عموی مهربان رسول خدا(ص) که سفارش قریشیان را به حضرتش بیان کرد که می گویند اگر دست از تبلیغ دین بردارد ، مال، ثروت، مقام حتی ازدواج دختران ثروتمند از آن حضرتش می شود.

فرمود: عموجان ضمن احترام بشما اگر خورشید و ماه را در دست راست من و هر آنچه خورشید و ماه می تابد، در دست چپ من قرار دهند از هدف عالی خود دست بر نمی دارم. نه گفتن یکی از مهم ترین مهارت های زندگی است که تعلیم جرعت اظهار وجود برای جوان است مگر نشنیدیم که برادر امام حسین(ع) محمد حنفیه در مدینه از باب دلسوزی می خواست امام حسین(ع) از سفر خود منصرف شود.

فرمود: برادر ضمن احترام به شما از هدف عالی و سرخطی که نبی اکرم جدم نشان داده غافل نمی شوم، پسر عمویش عبداله بن عباس آمد که مورد احترام همه اهل بیت بود. می خواست از سفر به کوفه منصرفش کند فرمود: ضمن احترام به شما من راه حق خود را که همانا احیای دین جدم می باشد انتخاب کرده ام.

عبدالله بن عمر آمد ، گفت: من از جدت چیزهایی شنیده ام ، می ترسم شهید این راه تو باشی. فرمود: من از هدف خود باز نمی مانم.

کارشناسان و متخصصان در پیشگیری از اعتیاد یادگیری مهارت های زندگی را مهم ترین عامل در عدم اعتیاد می دانند و در آن یادگیری اظهار شهامت، وجرعت نه گفتن در برابر دوستان و همسالان نقش بسزایی دارد که در دین مبین اسلام و تاریخ پربار تشیع موارد زیادی از آن بچشم می خورد.

آیاتی در مورد بعضی اس ام اس ها و دوست یابی ها قرآن کریم می فرماید: « قل انها حرم ربی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن ؛ بگو خداوند تنها اعمال زشت را چه آشکار وپنهان حرام کرده است.» (2)

باز می فرماید: « ولا تقربوا الفواحش ما ظهر منها و مابطن ؛ و نزدیک کارهای زشت و قبیح نروید چه آشکار و چه پنهان. » (3)

نزدیک نشوید یعنی حرمتها و قرقها را نشکنید با ارتباط پنهانی و با چت کردن، یواش یواش انسان خودِ گناه را، مرتکب می شود از اول حتی نزدیک نشوید.

باز فرمود: « ذروا ظاهرا لاثم و باطنه الذین یکسبون الاثم یجزون بما کانوا یقترفون ؛ گناهان آشکار و پنهان را رها کنید زیرا کسانی که تحصیل گناه می کنند در برابر آن مجازات، خواهند شد.» (4)

یعنی یا در این دنیا دامن آنها آلوده شده، گرفتار می شوند یا در آخرت یا در هر دو. پس چه بهتر که عاقلانه عواقب کار خود را اندیشه کنیم ، زرنگ ترین مردم کسی است که کاری را مرتکب نشود مگر اینکه با عقل حساب گر خود سود و زیان آنرا بسنجد، سپس اقدام نماید.

قرآن می فرماید: « ولا تتبعوا خطوات الشیطان ؛ ای مردم تابع قدمهای شیطان نشوید.» (5)

به این مضمون در چهار جای قرآن این کلام تکرار شده است.

از استاد خود آیت الله العظمی مکارم شیرازی سؤال کردیم که چرا خداوند فرمود تابع قدمهای شیطان نشوید؟ نفرمود تابع شیطان نشوید؟ ایشان گفت: چون شیطان قدم بقدم بسوی جنایات بزرگ می برد ، جنایتکران بزرگ از جنایات کوچک شروع می کنند اول فکر گناه بعد اس ام اس زدن بعد کلام شفاهی و بعد لمس و بعد گناهان بزرگ.

پس از ابتدا باید با اولین قدم شیطان مخالفت کنیم که فکر گناه است. مولای متقیان امیر بیان چه زیبا فرمودند:

- مواظب افکارت باش که گفتارت می شود

- مواظب گفتارت باش که رفتارت می شود مواظب رفتارت باش که عادت می شود

- مواظب عادت باش که شخصیت تو می شود

- مواظب شخصیت خود باش که سرنوشت تو می شود

مولا چه زیبا فرمودند : تمام مراحل ناهنجاری ها را به شکل زیبا سلسله وار بیان فرمودند: باید جوان دقت کند که اول فکر گناه نکند. مگر ممکن است؟ بلی از مرحوم مقدس اردبیلی سؤال شد آیا شما گناه می کنید؟

فرمود: نه. سؤال شد فکر گناه هم نمی کنید؟ فرمود: نه. تعجب کردند.

فرمود: همانگونه که شما هیچ وقت فکر نمی کنید که زغال سرخ شده را که داغ است یا فضولات را بخورید من هم گناه را کثیف می دانم و یا آتش تلقی می کنم و لذا فکر آن هم به ذهنم خطور نمی کند.

پس چه خوب است که در اولین وسوسه شیطانی ذکر خدا گفته، بیدار شویم و مخالفت کنیم تا به گناهان بزرگ وادارمان نکند.

کارهای خوب هم اگر انسان زیاد به فکر آن باشد و به زبان بیاورد ، آخر آن عمل خوب را رفتار خود قرار خواهد داد با رفتار تکراری عادت خواهد شد و با عادت شخصیت او را آن کار خیر و نیک می سازد .

چه خوب است در این مسیر قرار بگیریم و سرنوشت خود را نیک بسازیم. خداوند می فرماید: « محصناتٍ غیرمسافحاتٍ ولا متخذاتِ اخدانٍ ؛ ازدواج کنید بشرط آنکه با زنان پاکدامن باشد نه به طور آشکار مرتکب زنا شوند ونه دوست پنهانی بگیرند.» (6)

محصن از حصن و حصار و محفوظ است یعنی با زنانی که خود را در حصار حیاء و عفت قرار داده اند، ازدواج کنند نه با زنانی که از لباس حیاء و عفت بیرون آمده اند ، حتی با زنانی که صرفاً با دیگران دوستی پنهانی دارند، ازدواج نکنید.

باز در قرآن می فرماید: « محصنینَ غیر مسافحینَ ولا متخذی اخدانٍ ؛ یعنی ازدواج کنید با کسانی که پاکدامن باشند نه زناکار و نه دوست پنهانی داشته باشند.» (7)

در زمان جاهلیت گناهان پنهانی را ممنوع نمی دانستند.

خداوند در آیات متعدد این امر را نکوهش می کند اما متأسفانه الان هم جاهلیت اُخری و مدرن دوباره معاصی پنهانی را نکوهش نمی کند.

عده ای ازدواج قانونی و شرعی را کنار گذاشته ولی ارتباط پنهانی و دوستی در خفاء را رواج می دهند.

اخطار به جوانان:

بدانیم که هر عملی عکس العملی دارد، هر کنشی واکنشی دارد اگر ناموس دوست هستیم به خواهر، دختر و مادر خود غیرت می ورزیم باید از اعمال خلاف ، چه پنهانی و چه آشکار با دختران و مادران و خواهران دیگران خودداری کنیم.

جوانی که غیرت داشته باشد با عنوان تنوع طلبی با دهها دختر دوست نمی شود و آنها را سرکار نمی گذارد.

اما جهت ازدواج با نیت پاک ، جهت شناخت همدیگر و خواسته ها و ایده های همدیگر صحبت مانعی ندارد.

جوانی که با دختری ازدواج کند که می داند با چندین پسر قبل از خودش مراوده و گفتگو داشته، عشق و علاقه اش خالصانه نخواهد بود و دختری که با پسری بالإجبار بعد از چندین تماس با جنس مخالف، ازدواج می کند، مادری خوب برای فرزندانش نخواهد بود و شوهرش نیز شوهر ایده آل نخواهد شد.

منابع :

1- قرآن کریم ، سوره صافات، آیه 89

2- سوره اعراف، آیه 32

3- سوره انعام، آیه 151

4- سوره انعام، آیه 120

5- سوره بقره، آیه 168

6- سوره نساء، آیه 25

7- سوره مائده، آیه 5