هر خانوادهای مشکلات و مسائل خاص خودش را دارد. شاید درست باشد اگر بگوییم هیچ خانوادهای بیمشکل نیست؛ حتی اگر چند نفر از خانوادههای مختلف، مدتی را کنار هم زندگی کنند، مشکلات و اختلافنظرها شروع میشود؛ خانواده هم همینطور است. همه افراد و همه خانوادهها مواردی را در زندگی دارند که با آنها درگیرهستند؛ دست و پنجه نرم کردن با آنها برایشان خوشایند نیست، ولی مجبورند بخشی از فکر و وقتشان را برای حل آنها اختصاص دهند؛ مشکلاتی در شکلها و اندازههای متفاوت.
این مشکلات از رنجشهایی کوچک و جزئی مانند دعوای میان خواهرها و برادرها شروع شده و تا جایی پیش میرود که ممکن است زندگی خانوادگی را تهدید کند. اما چگونگی این مشکلات و مسائل نیست که اهمیت پیدا میکند، بلکه شیوه رویارویی و برخورد با آنهاست که نتیجه را تعیین میکند. گاهی اگر نتوانیم و نیاموخته باشیم که چگونه این مشکلات را بدرستی حل کنیم، شاید حتی یک عمر ما را گرفتار کنند.در چنین حالاتی شاید بظاهر مشکل پس از مدتی حل شود؛ اما تا سالها پیامدهای آن گریبانگیر ما خواهد بود.
پس حالا که نمیتوان از این مسائل و مشکلات جدا شد؛ حالا که زندگی عصر ماشین و ارتباطات، مشکلات بیشتری را به زندگی ما وارد کرده، آنچه مهم و ضروری است اینکه باید بیاموزیم و بتوانیم این مشکلات را زودتر و راحتتر حل کنیم. هر چه زمان زدودن مشکلات از زندگی کمتر باشد، اثرات منفی آنها هم کمتر و کمرنگتر خواهد بود.
بسیاری از محققان معتقدند که درگیریها و مسائل روزمره، حتما اثر خود را بر زندگی ما خواهند داشت. از نگاه این گروه، حل مشکلات خانوادگی به این معنی است که اثرات منفی آنها را تا حد امکان کاهش دهیم؛ البته بدون ایجاد مشکلاتی جدیتر و جدیدتر.
خانواده موفق
داشتن محیطی گرم و خانوادهای موفق، درست مانند ساختن یک خانه است. هر دوی اینها به یک نقشه و طرح اساسی نیاز دارند. داشتن یک خانواده موفق و متحد که همه افراد آن عاشق یکدیگر باشند، نه بدون برنامه شکل میگیرد؛ نه کاری ساده است. ایجاد چنین محیطی نیاز به برنامهای دقیق دارد. اما آنها که داشتن چنین خانوادهای را احساس و لمس کردهاند میدانند که تحمل هر سختی، داشتن برنامه و تلاشی برای آن ارزش خواهد داشت.
البته این نکته بدان معنا نیست که داشتن خانوادهای صمیمی تنها با مشقت و مرارت امکانپذیر است؛ با قدری تامل میتوان نکات با ارزش و در عینحال ساده و مفیدی را یافت که برای این مهم به ما کمک کنند.در مرحله اول، بپذیرید که خانواده شما هم به کمک نیاز دارد. درخواست کمک و همفکری از دیگران، خجالت ندارد. شاید فردی دیگر، تجربه و دانش بیشتری برای حل مشکل شما داشته باشد و بتواند راهحلی بهتر و موثرتر پیدا کند؛ پس بدون اینکه نگران باشید از او کمک بگیرید.
یکی از این راهها و شاید هم بهترین راه برای حل مشکلات، صحبت و مشورت است. اگر تا بهحال این رفتار را نداشتهاید حتما از همین امروز شروعش کنید. همین کار ساده، باعث میشود حس نزدیکی و ثباتی در خانه و میان اعضای خانواده بهوجود آید و شما به سرعت درخواهید یافت که تمام اعضای خانواده از این فضا لذت میبرند. باید بدانیم که صحبت کردن و مشورت گرفتن از دیگر اعضای خانواده بسیار مهمتر از رد و بدل شدن کلمات است؛ این کار به ایجاد پیوندی جدی میان همه افراد میانجامد. البته اگر در روزهای اول چنین برنامهای حس میکنید این بحثها و صحبتها کامل و بیعیب نیستند، ناامید نشوید. همه خانوادهها همین طور هستند. مهم این است که تمام سعی خود را بکنید و از اینکه در این کار همراه سایر اعضای خانواده شدهاید، به خودتان تبریک بگویید. نباید کسی که میخواهد نکتهای را به شما یادآوری کند، پیرترین و باتجربهترین فرد خانواده باشد. گاهی کوچکترها هم میتوانند در این بحثها کمک زیادی به ما کنند.
مشاور
وقتی صحبت از مشاوره و مشاور میشود، اغلب مردم به یاد مراکز مشاورهای میافتند که امروز زیاد آنها را میبینیم و از آنها میشنویم. اما تنها آنها نیستند که میتوانند مشکلات خانوادگی ما را حل کنند. گاهی یکی از اعضای خانواده شاید حتی بهتر از یک مشاور ناآشنا به مسائل ما بتواند ما را راهنمایی کند اما دو نکته را نباید فراموش کرد؛ اول این که مشاور باید فردی کاردان و باتجربه و امین باشد و نکته دوم این است که از هر کسی که نقش مشاور را دارد، باید حرفشنوی داشت. رفتن پیش مشاور و شنیدن صحبتهای او تمام قضیه نیست. همیشه بخش مهمتر، این است که ما حاضر باشیم به تمام حرفهای او گوش داده و به آنها عمل کنیم.همچنین نباید انتظار داشته باشیم که پس از چند جلسه مشاوره، همه مشکلات زندگی حل شوند. این ماییم که باید تغییری در رفتار و گفتار خود به وجود آوریم. این نکته هم مهم است که بدانیم، همیشه حل شدن مسائل خانوادگی، بیش از به وجود آمدن آنها زمان نیاز دارد.
بحثهای آزاد خانوادگی
با اینکه در میان این نوشتار به اهمیت صحبت در خانواده اشاره شد، اما اهمیت، لزوم و اثر چنین رفتاری آنقدر زیاد است که بهتر است این مطلب را با تاکید بر آن به پایان بریم.لازم است همه ما هفتهای یکبار، زمانی را برای بحثهای آزاد و مشورتهای خانوادگی تعیین کنیم. در این فرصتها، علاوه بر مروری بر برنامهها و اتفاقات هفته یا ماه گذشته، در مورد تصمیمهایی که برای آینده خانواده دارید، صحبت کنید. با این صحبتها میتوانید سایر اعضای خانواده را با نظرات خود همراه کنید. به یاد داشته باشید در این موارد هر وقت اختلافنظری بین اعضای خانواده پیش بیاید نهتنها نباید بحث را کنار بگذارید، بلکه بدانید آن موضوع اولویت بیشتری نیز پیدا کرده است؛ پس بحث و گفتوگو را تا رسیدن به نتیجهای مورد قبول ادامه دهید. این یکی از کلیدهای طلایی موفقیت در حل مسائل خانواده است.