خدایی که نمی بینم نمی پرستم !

امیر مومنان در مسجد کوفه بالای منبر خطبه می خواند . مردی برخاست که به او ذعلب می گفتند، دارای زبانی بلیغ در خطبه و قلبی شجاع بود گفت : ای امیر مومنان! آیا پروردگارت را دیده ای ؟. وای برتو ای ذعلب ! من خدایی را که نبینم نمی پرستم، پرسید: ای امیر مومنان ! پس چگونه او را دیده ای : حضرت فرمود : وای بر توای ذعلب ! دیدگان بامشاهد او را نمی بینند؛ ولی قلب ها با حقایق ایمان او را می بینند خدای من چنان عظیم است که  با عظمت وصف نمی گردد و چنان بزرگ کبریاست که با بزرگی وصف نمی شود درجلالت چنان جلیل است که با غلظت وصف  نمی شود. قبل از هر چیز ی است بعد از هر چیز است و نمی شود به او بعد گفت : اشیاء را خواسته ، اما نه با همت؛ درک کرده است اما نه با خدعه؛ درهمه اشیاست، اما با آن ها مخلوط نیست و از آن ها هم جدا نیست ، ظاهر است ، نه به شکل مباشرت. متجلی است ، نه بادیدن  دور است  نه با مسافت  قریب است، نه با نزدیک شدن  لطیف است نه با جسم داشتن، موجود است، نه بعد از عدم، فاعل است، نه به اضطرار، صاحب تقدیر است، نه با حرکت، زیاد می شود، نه با اضافه. شنواست، نه با آلتی، بیناست، نه با ائداتی. اماکن حاوی او نمی شوند و اوقات او را شامل نمی گردند، صفات او را محدود نمی کنند و خواب او را نمی گیرد. هستی او از اوقات سبقت جسته، وجودش ازعدم و ازلش، از ابتدا پیشی گرفته است. با خلق مشاعر فهمیده می شود که کسی برای اومشاعر قرار نداده و با تجهیز جواهر فهمیده می شود که جوهر ندارد و با ضد قرار دادن میان اشیا فهمیده می شود،که او ضد ندارد و با خلق تقارن میان اشیا فهمیده می شود که او قرینه ندارد. نور را ضد ظلمت قرار نداده است و خشکی را ضد تری و زبری را ضد نرمی، و سردی را ضد گری ، متباین ها را به هم جمع کرده و میان چیزهایی نزدیک ، دوری افکنده است که با تفریق ، برمفرق و با تالیف ، بر مولف دلالت می کند، و این سخن خدای تعالی است« و من کل شی ء خلقنا زوجین لعلکم تذکرون ». میان قبل وبعد فاصله انداخت تا معلوم شودکه او قبل وبعدی ندارد وموجودات با غرایزشان گواه اند که آفریننده غریزه آن ها ، غریزه ندارد و با موقت بودن شان اعلام می کنند که برای قرار دهنده وقت آن ها  وقتی نیست ، میان موجودات حجاب ومانع قرار داده تا معلوم شود میان او و خلقش حجابی نیست، پروردگار است، بدون این که خود پروردگاری داشته باشد، واله است بدون این که خود الهی داشته باشد، عالم است بدون این که معلوم باشد، سمیع است بدون این که مسموع باشد. 
منبع:نشریه زائر