افسردگی اساسی یکی از مهمترین بیماریهای ناتوان کننده است که امروزه تعداد زیادی از مردم را در جهان درگیر کرده است.
افسردگی توانایی شما را در عملکرد, تفکر و احساس تحت تأثیر قرار می دهد. بطور ویژه افسردگی یک مشکل عاطفی است که با غمگینی یأس و ناامیدی فراگیر مشخص می گردد. فرد افسرده اغلب لذت بردن از زندگی را مشکل در می یابد. احساس تنهایی شدیدی میکند. و برای درگیر شدن در فعالیت های روزمره زندگی از نیرویی کم برخوردار است. بسیاری از مردم در دوره هایی از زندگی خود نسبت به رویدادهای زندگی احساس دلسردی می کنند. بهرحال, افسردگی واقعی عمیقتر و طولانی تر بوده و کل وجود شخص را تحت تأثیر قرار می دهد.
افراد دارای افسردگی آرزوی روزی بهتر را می کنند, اما امیدی برای آمدن چنین روزی ندارند. آنها نمی دانند که چطور می توانند احساس بهتری داشته باشند کسانی که از افسردگی رنج می برند ممکن است نوسانهای خلقی شدیدی را تجربه میکنند و یا بخواهند که از تعاملات اجتماعی کناره گیری کنند. احساس ناکامی و ناتوانی در پایان دادن به آن, موجب دلسردی بیشتر آنها می شود. در مواردی, افسردگی برای مدت زمان طولانی تری ماهها و حتی سالها ، طول میکشد, یک راه برای مقابله با افسردگی تعیین شدت آن, فهم اثرات آن از زمان شروع تا کنون, و جستجوی شیوه های درمانی است.
افسردگی به طرق گوناگون زندگی شخص را تحت تأثیر قرار می دهد. تا اندازه زیاد, نوع و شکل ظاهری افسردگی به الگوی مقابله ای, شخصیت و سطح قبلی عملکرد شخص وابسته است. در زیر چند علامت افسردگی ذکر شده است. آنها را بخوانید و وضعیت خود را با شاخصهای مربوط مقایسه کنید.
_ کندی در ابراز عاطفی یا گریه کردن های مکرر
_ اشکال در لذت بردن از فعالیت های زندگی
· کاهش در میل جنسی
· احساس عمیق گناه و شرم
· احساس ناامیدی در زندگی
· احساس سردی یا دوری نسبت به خانواده و دوستان
· کاهش علاقه جهت شرکت در فعالیت های قبلاً لذت بخش
· کاهش علاقه جهت حفظ بهداشت شخصی
· غفلت از مسئولیت ها
· کاهش توانایی مقابله
· آسیب به توانایی ارتباط با دیگران (از قبیل تحریک پذیری, طعنه زدن)
· فقدان انرژی
· خوردن اجباری یا فقدان اشتها
· سردرد, پشت درد یا دردهای عضلانی عمومی بدون علت خاص
· بی خوابی یا خواب زیاد
اگر شما چند تا این نشانه ها را دارید, احتمالاً به طور جدی افسرده اید, مشاوره با یک متخصص در شیوه های مقابلة ما با آن مؤثر و مفید خواهد بود. یک گام در این مسیر، فهم و شناخت علل مختلف افسردگی است.
افسردگی توسط علل مختلف ایجاد می شود. بعضی از دوره های افسردگی ناشی از موقعیت های زندگی هستند. به عنوان مثال, مرگ شخص مورد علاقه, از دست دادن شغل و یا نا امیدی ناشی از شکست در ورود به دوره های فوق لیسانس همگی می توانند موجب افسردگی شوند. بهر حال وقتی افسردگی شخص نیست، افسردگی به دلیل فقدان درمان ممکن است بدتر گردد.
علاوه بر عوامل موقعیتی, فشارزاهای دیگر نیز می توانند موجب افسردگی شوند. عدم تعادل شیمیایی, عوامل شخصیتی, مصرف دارو و الکل, بیماری جسمانی و تغذیه ناکافی همگی می توانند موجب افسردگی شوند. با د نظر گرفتن اینکه عوامل بسیاری می توانند بر روی بهداشت روانی تأثیر بگذارند, نکته مهم بازنگری سبک زندگی فرد واعمال و رفتارهای بهداشتی اوست.
همه اشکال افسردگی در صورت تحت تأثیر قرار دادن عملکرد باید جدی تلقی گردند. توجه دقیق جهت تعیین منبع افسردگی ـ تعارض درونی, عواطف سرکوب شده, و تغییرات رفتاری ـ جهت فهم و تعیین شیوه رشد و گسترش افسردگی و شیوه های درمانی بسیار مهم و الزامی است.
پیشنهادهای کلیدی برای کاهش افسردگی عبارت هستند از:
ورزش جهت کاهش تنش, بازنگری فعالیتهای ذهنی جهت زدودن افکار مزاحم روزمره تغییر در جنبه های معمول زندگی, ایجاد یک نظام حمایتی, و پیدا کردن یک شیوه بهداشتی (سالم) جهت ابراز عواطف. اگر این روشهای اولیه در کاهش و از بین بردن ناراحتی مؤثر نباشند, روشهای دیگری نیز در دسترس هستند. می توانید جهت بررسی شیوه های مختلف با یک دوست, همسر, روحانی, مشاور حرفه ای یا روان پزشک صحبت کنید. علاوه بر روشهای درمانی فوق, درمانهای دارویی نیز وجود دارند که با اثربخشی قابل ملاحظه ای به کاهش افسردگی کمک می کنند.
اگر خواهان کمک حرفه ای برای مقابله با افسردگی هستید, می توانید با یک مشاوره حرفه ای در دفتر مشاوره دانشگاه تماس برقرار نمائید.
شغل هر فرد چیزی بیش از کارها وفعالیت های مشخصی همچون تایپ،رانندگی،ارائه گزارش و... است و مستلزم آن است که وی با همکاران،مافوق ها ،ارباب رجوع و...تعامل داشته باشد و قوانین،مقررات و آئین نامه های سازمان را رعایت کند.حتی ممکن است فرد در شرایط کاری یا محیطی که چندان هم مطلوب نباشد کار کند.این بدان معنی است که عوامل موجود در محیط کار بطور وسیعی با سلامت وبیماری افراد شاغل در ارتباطند،به گزارش ساز مان بین المللی کار در سال 2000،از هر سه نفر مستخدم یک نفر از کشمکش بین کار و محیط خانواده به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات زندگی یاد می کند.درواقع ارزیابی هر فرد درباره کار خود، ارزیابی مجموعه ای از متغیرها وعوامل متفاوت را شامل می شود که در نهایت رضایت یا عدم رضایت شغلی فرد وعملکرد وی را تحت تاثیر قرار می دهد.بنابر این توجه به بهداشت روانی در تمام عر صه های زندگی از جمله زندگی کاری فرد بسیار حائزاهمیت است.
نتایج برخی تحقیقات نشان می دهد که بین مـولفـه هـای فشارهای روانی ناشی از محیـط کار با تمایل به ترک شغل رابطه مثبت وجود دارد.موضوع تحلیل قوای کارکنان یا فرسودگی شغلی در حال حا ضر یک مشکل شایع در مشاغل خدماتی است، به طوری که طبق آمار موجود از هر هفت نفر شاغل در پایان روز ،یک نفر دچار تحلیل می شود. از آن جا که فرسودگی شغلی در کارکنان باعث کاهش بازده کاری،افزایش غیبت از کار، افزایش هزینه های بهداشتی و جابجائی پرسنل ، تغییرات رفتاری و فیزیکی وکاهش کیفیت خدمات ارائه شده به مراجعان و به د نبال آن نارضایتی از خدمات می شود واز همه مهم تر مشتریان یا مراجعان تحت تاثیر قرارمی گیرندبنابراین شناخت وپیشگیری از فرسودگی شغلی در ارتقاء بهداشت روانی افراد و نیزارتقاءسطح کیفی خدمات ارائه شده،نقش بسزایی خواهد داشت.
مفهوم فرسودگی شغلی :
فرسودگی شغلی اصطلاحی است که گاهی به جای آن از معادل هایی چون تنیدگی،تحلیل رفتگی، بی رمقی ،از توان افتادگی،زدگی از کار،خستگی مفرط،تهی شدگی وفرسایش روانی می توان استفاده کرد.بین روان شناسان بر سر تعریف فرسودگی شغلی اتفاق نظر وجود ندارد.گروهی فرسودگی شغلی را با استرس شغلی یکی میدانند .
((پانیس وارونسون)).در سال 1981 فرسودگی شغلی را از عمده ترین پیا مدهای اجتناب نا پذیر استرس شغلی می دانند که تا زمانی که استرس از میان بر داشته نشود،همچنان ادامه خواهدداشت.نتیجه فرسودگی شغلی از دست رفتن انگیزه،اشتیاق،انرژی وکاهش عملکرد درزندگی است.فرسودگی شغلی تنها خستگی و فشار ناشی از کار نیست که بعد از کار مداوم به وجود آید بلکه به سبک زندگی فرد و ساعات خار ج از کار او نیز سرایت می کند.
مراحل وسیر فرسودگی شغلی:
مرحله ماه عسل: زمانی است که ما در جایی استخدام می شویم وبا شور و شعف خاصی کار خود را شروع می کنیم ممکن است زود تر از وقت معمول سر کار حاضر شویم ودیرتر هم محیط کار را تر ک کنیم.
کـمـبـود کـار مـایـه: مـرحـلـه ای اسـت کـه فـرد احـسـاس کم آوردن انـرژی مـی کـند ونا رضایتی شغلی وخستگی شروع می شود.
آغاز نشانه های مزمن فرسودگی شغلی : در این مرحله احساس خستگی مزمن،سردرد های دوره ای تر ش کر دن معده،خشم و افسر دگی و استرس
دوره ای ، ترش کردن معده ، خشم و افسردگی واسترس کار، شدت پیدا می کند.*پذیرش واقعیت ها ورهاکردن آرمان و آرزوهای ناممکن.
بحران:دراین مرحله،بد بینی عمیق،شک به توانایی های شخصی،حساس بودن به بیماری های جسمی و روانی، نا امیدی و ذهنیت فرار از مشکلات ایجاد می شود.
مرحله به بن بست رسیدن:یعنی فرد،مستعد خطر از دست دادن شغل می شود.با مراجع،همکاران و مدیر در محل کاردرگیر می شود. درخا نه نیز با همسر وفرزندان خود برخورد های مکرری نشان می دهد.
شیو ه های مقابله:
*تغییر طرز فکر نسبت به کار و زندگی ، خوش بینی و استفاده از خودگویی های مثبت نسبت به خود و دیگران.
*شناسایی محدودیتها و پرهیز کردن از انجام کارهایی که توان ذهنی و جسمی لازم برای آنها را نداریم.
*پرداختن به تفریحات و سرگرمی های لازم.
*توجه جدی به رفاه جسمی و روانی از قبیل تغذیه سالم و ورزش و استراحت.
*توزیع کارها و کمک گرفتن از دیگران.
*شناخت توانایی ها و ناتوانی های خود(پذیرش خود)
*توسعه روابط دوستانه و صمیمانه با دیگران.
*اتکای به نفس و عدم انتظار زیاد از تاییدهای بیرونی .
*شناسایی علائم اولیه فرسودگی شغلی و انجام دادن سریع عملیات جبرانی و ترمیمی .
*در صورت حل نشدن مشکل،استفاده از خدمات روان شناسی و مشاوره ای
تهیه کننده: سحرمیرقباد (مسئول مرکز مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد)
شادى، از مهمترین احساسها و نیازهای بشر بهشمار میرود. هر ملتی با توجه به باورهایش، به گونهای ابراز غم و شادى میکند. اسلام نه تنها این احساسات را سرکوب نمیکند، بلکه بر اساس برخی آیهها و روایتها، آن را امری ضروری میداند و البته برای آنها حد و مرزی قائل شده است تا بهصورت مثبت کنترل شوند.
تعریف شادى
شادى در لغت، به معنای خوشحالى، سلامتی و فرح آمده است.
در تعریف اصطلاحی شادى، شهید مطهری(ره) میفرماید:
سرور، حالت خوشی و لذتبخشی است که از علم و اطلاع بر اینکه یکی از اهداف و آرزوها انجام یافته یا انجام خواهد یافت، به انسان دست میدهد و غم و اندوه، حالت ناگوار و دردناکی است که از اطلاع بر انجام نشدن یکی از هدفها و آرزوها به انسان دست میدهد.
دکتر مایل آیزنگ، روانشناس شادى میگوید:
شادى، عبارت است از مجموع لذتهای بدون درد. شادى، آرامش خاطر و رضایت باطن است. شادى، آن کیفیت زندگی است که همهکس آرزوی یافتنش را دارد. شادى و خرسندی، از آرامشخاطر و رضایت باطن حکایت میکند.
شادى آن شادى است کز جان رویدت
تا درون از هر ملالی شویدت
ور نه آن شادى که از سیم و زر است
آتشی دان کاخرش خاکستر است
آداب و شرایط شادى گرچه شادى از نیازهای اولیه انسان است، هر شادمانی و نشاطی در اسلام پذیرفته نیست. بعضی گمان میکنند با ثروتاندوزی از راه حرام، استفاده از موسیقیهای مبتذل، شرکت در مجالس گناه و فساد و با تمسخر و غیبت میتوانند خوشی و شادى واقعی و بیپایانی را برای خود فراهم کنند، در حالی که هرکدام از این موارد، موجب غم و اندوه درونی در دنیا و حسرت و پشیمانی در آخرت است. آنچه اسلام آن را شادى مینامد و ضروری میداند، شادمانی و نشاطی است که با رعایت آداب و موازین اسلامی و شرعی به دست آمده باشد. از جمله این آداب، میتوان به این موارد اشاره کرد:
1. گناه و معصیت نباشد
2. همراه با اذیت و آزار نباشد
3. نکوهش و تمسخر نباشد
4. لهو نباشد
5. میانهروی در غم و شادى رعایت شود
هر کسی را از شادىها و غمهایش میتوان شناخت؛ یکی خوشحالیاش به عفو و گذشت است، دیگری به انتقام. یکی غصه میخورد که چرا مردم خلاف میکنند، دیگری برای این غمگین است که چرا او را از خلاف بازمیدارند. شادى وقتی مطلوب است که در مسیر کمال و سعادت فرد باشد.
شادى در دین
دین شادىهای مادی را نفی نمیکند، ولی در سلسله مراتب شادىها، اولویت را به لذتهای مانا میدهد. لذتهای شادىبخش جسمیکه در طول لذتهای اصیل واقع شوند مدال لیاقت میگیرند و لذتهای عرضی و معارض که جاودانگی را از آدم میربایند و او را بهفنا میسپارند؛ غیرحقیقی و ممنوعند.
آن یکی در کنج زندان، مست و شاد
و آن یکی در باغ، ترش و بیمراد
مولوى
بههمیندلیل، روآوردن به اموری مثل تفریح و گشتوگذار در طبیعت، شنیدن آواز خوش، مسافرت، مهمانی رفتن و مهمانی دادن، بزرگداشت برادران دینى، خوشخُلقی با خانواده، تهیه خانه وسیع، به کار بردن بوهای خوش، شانه کردن موها، نظافت بدن و صدها مورد دیگر که در شادابى جسم مؤثرند، مقدمه پندپذیری و حکمتآموزى، تجربهاندوزى، زدودن کدورتها و کینهها، انبساط خاطر و کاستن اضطراب و تشویش درون میشوند که در نهایت، یک شادى مانا و اصیل را میآفرینند.
دیدگاه پیشوایان دینی درباره شادى و غم
عبدالله بن عباس میگفت: پس از رسول خدا(ص)، از هیچ کلامیبه اندازه این سخن علی(ع) بهره نگرفتم که فرمود:
اما بعد؛ آدمیگاه برای دست یافتن به چیزی شاد میشود که درهرحال به آن میرسد و برای نرسیدن به چیزی اندوهگین میشود که هرگز به آن نمیرسد؛ پس شادمانی تو در جایی باشد که به امری از امور آخرتت دست یابی و اندوهت آنجا باشد که امری از امور آن را از دست بدهى.[1]
از امام علی(ع) روایت کردهاند که فرمود: «به اندازه خیری که پیش فرستادهاى، بر شادمانی خود بیفزا و بهاندازه نیکوییهایی که از دستت رفته غمگین باش».[2]
همچنین فرمود: «شادمانی انسان با ایمان در فرمانبرداری از پروردگارش، و غم و اندوه او نسبت به گناهانش است».[3]
از امام رضا(ع) نیز نقل شده است که فرمود:
اوقات فراغت خود را به چهار بخش تقسیم کنید: بخشی را برای عبادت؛ بخشی را برای کار و فعالیت در راه تأمین زندگى؛ بخشی را برای همنشینی با برادران مورد اعتماد و کسانی که شما را به عیبهایتان آگاه سازند و بخشی را به تفریحها و لذتهای خود اختصاص دهید و از وقتهایی که به تفریح و شادى میگذرانید، نیرو و توان برای انجام دادن دیگر وظایف خود را تأمین کنید.
پی نوشت ها:
[1] . محمد محمدی ری شهرى؛ میزان الحکمه، ترجمه: شیخى، قم، دارالحدیث، ص 2449، ح 8453.
[2] . همان، ح 8454.
[3] . همان، ح 8455.
تهیه و تنظیم:مینا طراویان
منبع:نورپورتال
مهدویت گستره وسیعی از تشیع، اسلام و جهان هستی را در بر می گیرد و می توان با آموزه های مهدوی بسیاری از نیازهای جامعه را بر طرف ساخت. مهدویت با امنیت در تمام ابعداد ارتباط تنگاتنگی دارد. نا امنی وجه مشترک تمام بحران های بشر است که با ایجاد امنیت بسیاری از بحران ها و معضلات جامعه رفع می شود.
از سویی دیگر نیاز انسان به دلدادگی و دلبستگی می تواند یکی از رویکردهای واکاوی در مهدویت باشد. بسیاری از سردگمی های انسان در طول تاریخ به دلیل معشوق های کاذب بوده است. با توجه به رابطه عمیق مهدویت و عشق، اگر مظهر خدای راستین و محبوب واقعی را که امام عصر (ع) باشد به درستی معرفی کنیم بسیاری از سردگمی ها پایان می یابد.
پیام ادیان الهی مخصوصا اسلام روان شناسی مثبت گراست یعنی به دنبال ارتقاء رشد و تعالی انسان هاست. نیاز به امید، خوشبینی عمیق و پایدار به جهان هستی، نیاز به امنیت در همه ابعاد و نیاز به به محبوب معنوی، بزرگ و واقعی جز در سایه حکومت دینی که در رأس آن انسان کامل و مصلح باشد، قابل دسترسی نیست.
معنای دیگر انتظار این است که در زمان سختی و مشکلات، افراد متدین به حکم خداوند متعال " ان مع العسر یسری" امید به گشایش داشته و این امید فرد را به تلاش وا می دارد تا از بن بستی که در آن قرار گرفته بیرون رود.
یکی از نیازهای مهم مطالعات مهدوی، مطالعات روشن، عملی و کاربردی جامعه پس از ظهور است. مهمترین خصوصیت انتظار این است که ویژگی های جامعه زمان ظهور بشناسیم و کمک کنیم تا جامعه کنونی ما به سوی آن جامعه حرکت کند.
باید روش های تحقیقی در حوزه مهدویت روش های میدانی باشد. برای اینکه انسان ها را به آینده ای روشن امیدوار کنیم. باید پس از شناخت نیازهای جامعه و تحقیقات میدانی، آموزه های اسلامی و مهدوی را در جامعه تزریق کنیم. برای ترویج و تبلیغ هر چه بیشتر فرهنگ مهدویت باید مسایل مهدویت به صورت پایان نامه پژوهشی در دانشگاه ها وارد شود.
نوشته:محمود گلزاری
به مناسبت آغاز امامت حضرت مهدی (ع)
تهیه و تنظیم:میناطراویان